SU45

Historia konstrukcji

W latach sześćdziesiątych zaistniała pilna potrzeba wprowadzenia liniowych lokomotyw przeznaczonych do obsługi ruchu pasażerskiego na liniach głównych magistralnych i pozostałych w kraju. Ilostan parowozów zaczął się powoli kurczyć, wobec zaprzestania zamówień ze strony PKP na ten rodzaj taboru, elektryfikacja - mimo pomyślnych zapowiedzi - nie była aż tak prędka, żeby od razu wprowadzać masowo tabor elektryczny, zaś lokomotyw spalinowych do tego typu zadań wcześniej nie eksploatowano.

W drugiej połowie lat 60-tych powstało (w Zakładach Metalowych im. Hipolita Cegielskiego) kilka studiów nowej lokomotywy, o układzie osi Co'Co' i przekadni elektrycznej. Zasadniczo te prototypy różniły się zastosowanymi kombinacjami silnika i prądnicy. Ostatecznie zdecydowano się na silnik licencyjny FIAT-a i prądnicę licencyjną Alsthom-u. Prototypową lokomotywę o fabrycznym oznaczeniu 301Db, zaś na PKP oznaczoną jako SP45-001, oraz następnych kilka egzemplarzy próbnej serii, skierowano w 1970 roku do eksploatacji w Lok. Poznań (najbliżej zakładów HCP), a następne pojazdy trafiały już do MD Warszawa Odolany. Ogółem w latach 1970-1976 wyprodukowano 265 pojazdów, które obsługiwały ówcześnie wszystkie ważniejsze niezelektryfikowane trasy w kraju.

Produkowane od 1970 roku lokomotywy spalinowe serii SP45 poddawane były od przełomu lat 80-tych i 90-tych pewnym modernizacjom. Zasadnicze przyczyny modernizacji leżały w braku dewiz potrzebnych na zakupy części zamiennych do owych kotłów. Poza tym, w latach osiemdziesiątych, na sieci zaczęły dominować wagony przystosowane do ogrzewania elektrycznego, jako bardziej wygodnego w eksploatacji. Centralne Biuro Konstrukcyjne PKP w Poznaniu opracowało dokumentację techniczną modernizacji ogrzewania w lokomotywach serii SP45 na elektryczne 3000V=. Praca ta nie nastręczyła wielu trudności, gdyż ogrzewanie elektryczne zastosowano wcześniej w seryjnie produkowanych u 'Cegielskiego' liniowych lokomotywach spalinowych serii SU46 oraz prototypowych SP47 i właśnie rozwiązanie przejęte z lokomotyw SU46 wprowadzono w zakres modernizacji serii SP45. W przedziale przeznaczonym dla kotła ogrzewczego, wstawiono prądnicę grzewczą, produkowaną przez wrocławski Dolmel i napędzaną przez wał. Przy prądnicy zamontowano od razu nową szafę z aparaturą wysokiego napięcia. Wyjście przewodu grzewczego wyprowadzono na czoło z lewej strony (patrząc od kabiny maszynisty). W zakres modernizacji włączono również wyprowadzenie sprzęgów sterowania wielokrotnego na czoło (pod oznaczeniami serii), usprawniono wadliwie działającą instalację sygnalizacji i gaszenia pożaru oraz wprowadzono drobne zmiany w obrębie układu jezdnego. Aby odróżnić zmodernizowane lokomotywy od zasadniczej serii, zmieniono oznaczenie serii z SP45 na SU45, z zachowaniem starych numerów inwentarzowych. Zmiana oznaczenia liczy się czysto technicznie - nie należy utożsamiać zastosowanego typu ogrzewania wagonów pasażerskich z literą oznaczającą przeznaczenie lokomotywy (ogrzewanie elektryczne mają również lokomotywy SP30, SP47, SP32 oraz SU46).

Od 2009 roku lokomotywy serii SU45 są przebudowywane na serię ST45 przez zakłady Pesa w Bydgoszczy. Przebudowa obejmuje przede wszystkim wymianę silnika na silnik firmy MTU oraz modernizacja kabiny maszynisty i jej wyposażenia.

Dane techniczne